19 August 2015 Ruud Houdijk

Thema 3 #GHOR2020: operationele leiding

Vraag: hoe past publieke sturing op de zorgsector in het geheel van multidisciplinaire sturing binnen de “algemene kolom”?

De Wet veiligheidsregio’s draagt aan de Directeur Publieke Gezondheid de “operationele leiding van de geneeskundige hulpverlening” op. Wat is operationele leiding in dit verband? Wat vraagt dit van de DPG? Hoe past publieke sturing überhaupt in een netwerk van private zorgpartijen? En waar hebben het sociaal domein en sociale veiligheid een plek?

Maatschappelijke context

Als zich een ramp of crisis voordoet, weet de burger dat de overheidshulpdiensten en de zorgsector er staan. Door middel van monodisciplinaire opschalingsstructuren en de multidisciplinaire GRIP zorgen de diensten zo snel mogelijk voor leiding & coördinatie van hun optreden. De burgemeester en de voorzitter van de veiligheidsregio kunnen waar nodig het opperbevel op zich nemen en beschikken dan over formele noodbevoegdheden. Deze “algemene kolom” van het openbaar bestuur geeft waar nodig opdrachten aan “functionele kolommen”, zoals vitale voorzieningen, waterschappen of de zorgsector (“kolommen” moeten in dit verband niet worden verward met de vier kolommen van rampenbestrijding). De burger staat ondertussen niet met de armen over elkaar. Van burgers wordt verwacht dat zij zo zelfredzaam zijn als mogelijk en ook omstanderhulp verlenen. De burger wil doorgaans ook zelf zoveel mogelijk regie houden en eigen beslissingen nemen. Bij de hulpdiensten is het besef doorgedrongen dat de burger (als slachtoffer, getroffene of omstander) een hele andere “actor” in de crisisbeheersing is dan lang werd gedacht. Daar zijn inmiddels boekenkasten over vol geschreven. De rol van spontane burgerhulpverlening op het rampterrein (“is there a doctor in the room?”) wordt door partijen als het Rode Kruis uitermate serieus genomen. Dat zelfverwijzers nog voor de formele hulpverlening al in het ziekenhuis staan, is ook bekend. De traditionele flitsramp met grootschalige acute zorg is in dat opzicht niet zo heel spannend of anders. Wat incidenten als Chemie-Pack in Moerdijk hebben laten zien, is dat voor de witte kolom vaak de crisiscommunicatie en het verwachtingenmanagement richting de bevolking de hoofdopgave is. Crisiscommunicatie over eventueel “gevaar voor de volksgezondheid” is geen bijproduct van de communicatie over bronbestrijding door de brandweer, maar een eigenstandig belang van publieke gezondheid en voor omwonenden vaak het allerbelangrijkste aspect van een incident.

In de volgende blogs de stellingen over dit thema.

Deel deze blog
linkedintwittermail

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *